Ο Σωτήρης Παπασπυρόπουλος είναι ο Ιδρυτής της Οργάνωσης “Γιατροί Χωρίς Σύνορα” στην Ελλάδα και ο πρώτος Πρόεδρός της από το 1990 μέχρι το 1996 ενώ μέχρι το 2000 ήταν Επίτιμος Πρόεδρος. Έχει λάβει μέρος σε αποστολές στο Ελ Σαλβαδόρ (9 μήνες), στο Ιράν (18 μήνες), στη Γιουγκοσλαβία, στην Αλβανία, στη Ζάμπια, στο Μαλάουι, στην Αρμενία, στη Γεωργία και αλλού. Διετέλεσε μέλος του Διεθνούς Διοικητικού Συμβουλίου των Γιατρών Χωρίς Σύνορα το 1991-1994 και μέλος του Δ.Σ. του Ελβετικού Τμήματος το 1998-1999. Επίσης υπήρξε μέλος του Δ.Σ. της Εθνικής Αθλητικής Ομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρίες το 2003–2004.. Παράλληλα συμμετέχει σε πολλές εθελοντικές ομάδες και πρωτοβουλίες στην Ελλάδα όπως Σύλλογοι για παιδιά με αναπηρίες, πολιτιστικοί σύλλογοι, δημοτικές ομάδες Πολιτικής Προστασίας, κτλ.
Απόσπασμα από συνέντευξή του…
Δέκα χρόνια περίμενα αυτή τη μέρα. Την 3η Οκτωβρίου 1990.
Ναι, τόσα ακριβώς ήταν, από τότε (καλοκαίρι του 1979 θα ήτανε) που «συνάντησα» μόνο τηλεοπτικά, σε ηλικία 16 χρονών τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα στη Γαλλία. Ήταν το πρώτο ταξίδι μόνος μου στο εξωτερικό με το σχολείο μου το Λεόντειο. Σημείωσα βιαστικά σε ένα χαρτάκι τη διεύθυνσή τους. Τότε ακόμη οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ήταν μια μικρή οργάνωση, αποκλειστικά στη Γαλλία και μάλιστα σε διαδικασία ….διάσπασης (από την οποία προέκυψαν οι Γιατροί του Κόσμου). Και κάπως έτσι άρχισε η περιπέτεια της οργάνωσής μας στην Ελλάδα. Στην αρχή αλληλογραφούσα θα ’λεγα με αυτιστικό τρόπο: εγώ τους έγραφα επιστολές, και απάντηση δεν έπαιρνα. Ποιος να υπολόγιζε έναν μαθητή λυκείου από την Ελλάδα, σκεφτόμουνα… Μετά όμως μπήκα στο Πανεπιστήμιο, στην Ιατρική Σχολή Αθηνών, προκειμένου να γίνω Γιατρός Χωρίς Σύνορα, ασφαλώς.
Από το Καταστατικό της η Οργάνωση επέτρεπε στους φοιτητές Ιατρικής να συμμετέχουν στην «κοινότητα των μελών» (το περίφημο “association” που το λέμε σήμερα). Είμαστε πια στο 1981 και στη Γενική Συνέλευση της επόμενης άνοιξης βρίσκομαι στο Παρίσι, άγνωστος του κερατά, αποσβολωμένος σε μια γωνιά του ξενοδοχείου να παρατηρώ όλη αυτή τη μαγευτική παρέλαση αποστολών, πολιτικών αναλύσεων, τεχνικών ικανοτήτων, οραμάτων, αντιπαραθέσεων ζωντανών ή μέσα από τα βίντεο και τις φωτογραφίες που πλημμύριζαν την οθόνη. Ήθελα να φύγω από κει, τόσο με ξεπερνούσαν όλα αυτά. Αλλά παρέμεινα και τις δύο μέρες και προσπάθησα να κάνω φίλους: τους έλεγα ότι μια μέρα θα φτιάξουμε τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα στην Ελλάδα… Με κοίταζαν σαν εξωτικό φυτό. Ήταν τότε που μόλις είχε ιδρυθεί η Οργάνωση στο Βέλγιο και έπαιρνε σειρά η Ολλανδία.
Γύρισα πίσω στην Ελλάδα πιο αποφασισμένος από ποτέ. Αλληλογραφούσα, συμμετείχα με απόψεις στις πολιτικές πρωτοβουλίες, στις δημόσιες καταγγελίες όπως για την πείνα στο κέρας της Αφρικής, που ήταν συνηθισμένες τα χρόνια εκείνα. Παρακολούθησα όλη την πορεία της εξέλιξης και της διεθνοποίησης της Οργάνωσης, ταξιδεύοντας ως φοιτητής, στις διάφορες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες όπου είχαν πλέον ιδρυθεί Γιατροί Χωρίς Σύνορα: Βρυξέλλες, Άμστερνταμ, Γενεύη για να παρακολουθήσω, (τι άλλο;) τις Γενικές τους Συνελεύσεις, διότι μόνο γι’ αυτές λάμβανα προσκλήσεις. Οι άλλες, οι πιο ουσιαστικές συναντήσεις, σεμινάρια κλπ ήταν για αυτούς που πήγαιναν σε αποστολές. Ταξίδευα και η αλήθεια είναι πως ζήλευα… Ζήλευα θανατηφόρα τις ουσιαστικές ζωές που ζούσαν αυτοί οι άνθρωποι, τις εμπειρίες τους, την τόλμη τους, τον σκοπό που στα μάτια μου είχαν στη ζωή τους…
Στη χώρα μας αντιμετώπιζα στην καλύτερη περίπτωση πλήρη αδιαφορία και στη χειρότερη τη χλεύη των απολύτως σίγουρων ανθρώπων. Εγώ όμως μέσα μου είχα πεισθεί. Είχαν αρχίσει άλλωστε και οι ξένοι να κλονίζονται από την μονότονη επιμονή μου. «Λοιπόν, αν θέλεις να γίνουν μια μέρα οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα στην Ελλάδα, πρέπει να έχουμε αποδείξεις για τη μελλοντική επιτυχία και αυτοτέλειά τους, διότι μόνο μια μικρή και πρόσκαιρη οικονομική και τεχνική βοήθεια θα μπορούσες να λάβεις από εμάς». Το μήνυμα ήταν σαφές και στην πορεία εξειδικεύτηκε. Χρειαζότανε προσωπικό με εμπειρία σε αποστολές, δημοσιότητα από τα ΜΜΕ, ενδείξεις μελλοντικής χρηματοδότησης, μια στημένη δομή που να δείχνει ότι μπορεί να πετάξει με τα δικά της φτερά. Τίποτε δεν είχα από αυτά, τον Νοέμβρη του 1987 όταν τέλειωσα την Ιατρική. Ήξερα μόνο καλά Γαλλικά, κάτι μέτρια Αγγλικά και πάλευα τα ισπανικά επί τρία χρόνια με σκοπό να πάω στην επαναστατημένη Κεντρική Αμερική. «Καιρός λοιπόν είναι ν’ αρχίσουμε» σκέφτηκα, «με ό,τι εφόδια έχει ο καθένας»…
Αρχές Γενάρη του 1988 βρίσκομαι στα σύνορα Ονδούρας – Ελ Σαλβαδόρ, όπου μένεται ο εμφύλιος πόλεμος μεταξύ των εθνικιστών του ΑΡΕΝΑ και των αριστερών επαναστατών του Φαραμπούντο Μαρτί. Έξι μήνες στα μετόπισθεν του πολέμου, περιθάλπουμε προσφυγικούς πληθυσμούς σε υψόμετρο 2.500 μέτρων, αλλά και τραυματίες πολέμου που κρυφά έμπαιναν τα βράδια στους καταυλισμούς. Είδα, και τι δεν είδα. Γύρισα τον Σεπτέμβρη, διότι 3 μήνες γύρναγα μόνος μου ή με ευκαιριακές παρέες στις χώρες της Κεντρικής Αμερικής: Γουατεμάλα, Μπελίζε, Κόστα Ρίκα και βεβαίως στην επαναστατημένη Νικαράγουα των Σαντινίστας και του Ντανιέλ Ορτέγκα. Πίσω στην Ελλάδα, ξεκίνησα ειδικότητα ψυχιατρικής από ενδιαφέρον αλλά και για να επιβιώνω, όμως το μυαλό μου παρέμενε εκεί. Κολλημένο από τα 16 μου χρόνια. Ακολούθησαν δημοσιεύσεις στις τοπικές εφημερίδες, συνεντεύξεις στους ελεύθερους ραδιοφωνικούς σταθμούς που μόλις ξεκινούσαν τότε στην Αθήνα, ομιλίες σε γιατρούς για να φύγουν σε αποστολή με τα ξένα τμήματα, επαφές με διαφημιστικές εταιρείες (τότε θεμελιώθηκε η μετέπειτα χρυσή εποχή των mailings που κατοχύρωσε την οικονομική ανεξαρτησία των Γιατρών Χωρίς Σύνορα).
Επιτέλους, την άνοιξη του 1990, το μόλις συσταθέν Διεθνές Διοικητικό Συμβούλιο της Οργάνωσης μού εμπιστεύθηκε την ίδρυση και δημιουργία των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Ελλάδα. Νόμιζα ότι ζούσα σε όνειρο. Μοιράστηκα την επιτυχία μας αυτή με όλους τους φίλους που είχαν πολύ βοηθήσει και μοχθήσει μέχρι τότε και που αποτέλεσαν την αρχική ιδρυτική ομάδα της Οργάνωσης: τους συναδέλφους μου γιατρούς, τον Νίκο Μουρελάτο, αναισθησιολόγο, τον Δημήτρη Πύρρο, ορθοπαιδικό και τον Κώστα Παπαϊωάννου, χειρουργό αλλά και τους νεότερους όπως τον ακόμη φοιτητή εργοθεραπείας Θανάση Παπαμίχο, τον επικοινωνιολόγο Νίκο Κέμο, τον λογιστή Κώστα Κουτρομάνο, τους φοιτητές Ιατρικής από τη Θεσσαλονίκη Άλκη Σιώζιο, Ηλία Παυλόπουλο, Ελένη Κάκκαλου, Γεωργία Βασιλειάδου. Ξεκινήσαμε τον Δεκέμβριο 1990 μια πορεία γεμάτη εκπλήξεις, αγωνία, εκρήξεις δημιουργικότητας, αγώνες σύμπνοιας και αντιπαράθεσης με τα άλλα διεθνή τμήματα της Οργάνωσης, κυρίως για το ζήτημα της επιχειρησιακής αυτοτέλειας του Ελληνικού Τμήματος.
Κυρίως όμως μια πορείας θριαμβευτικής μέσα στην ελληνική κοινωνία η οποία αγκάλιασε όσο ποτέ δεν ελπίζαμε το εγχείρημα αυτό και το στήριξε ηθικά και οικονομικά. Υπήρξε εποχή που κάθε αναχώρηση Έλληνα γιατρού σε αποστολή, ήταν εθνική είδηση, που η διακινδύνευση της ζωής μας στη Γιουγκοσλαβία το 1991 έγινε για μέρες το κεντρικό αφήγημα, που οι ανακοινώσεις μας αποτελούσαν προφανή αλήθεια, που οι μαζικές επιστολές μάς έφερναν πίσω έσοδα 5 και 10 φορές τα έξοδα αποστολής τους. Κρατώ αυτές τις αναμνήσεις και καταχωνιάζω τις όποιες πικρίες γεύτηκα από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, όταν αποχώρησα από Πρόεδρος το 1996 (και από κάθε θέση ευθύνης της οργάνωσης το 2000). Κρατώ τους 100.000 περίπου συνδρομητές που είχαμε στις λίστες μας, τις αποστολές που είχαμε δημιουργήσει στη Ζάμπια, στο Μαλάουι, στην Αρμενία και τη Γεωργία, τους δεκάδες Έλληνες γιατρούς, νοσηλευτές και τεχνικούς που είχαμε στείλει σε αποστολές, τα εκατοντάδες δημοσιεύματα, τα αναρίθμητα ταξίδια στην Ευρώπη και στην Αφρική. Τις νίκες που πανηγυρίσαμε και τις μάχες που χάσαμε. Τον ανεκτίμητο πλούτο που κερδίσαμε ως άνθρωποι.
Σήμερα, είμαι πραγματικά περισσότερο από ευτυχής να βλέπω την Οργάνωση να προχωρά, ακόμη και μέσα στην πρωτοφανή κρίση, χωρίς πια κανέναν από εμάς, της πρώτης ιδρυτικής ομάδας. Είναι αυτό ένα μεγάλο βήμα αυτονομίας, όσο κόστος κι αν χρειασθεί να πληρωθεί. Προσωπικά παραμένω θαυμαστής της Οργάνωσής μας αυτής και της αναγεννητικής της δύναμης και νιώθω, συχνά, σαν ένας άλλος άνθρωπος να έχει ζήσει σε έναν παράλληλο κόσμο στο παρελθόν τη διαδρομή μου αυτή, την οποία μου διηγείται συχνά και πάντοτε καταφέρνει να μου δημιουργεί τα ίδια νοσταλγικά συναισθήματα.
Πηγή:Γιατροί χωρίς σύνορα