Το σχολείο των Frères Maristes στη Σμύρνη ιδρύθηκε το 1862. Η ίδρυση του σχολείου συνδέεται με την παρουσία των Μαριανών (Frères Maristes) στη Σμύρνη, οι οποίοι είχαν στόχο να προσφέρουν εκπαίδευση σύμφωνα με τις αξίες της καθολικής εκκλησίας, ενώ παράλληλα διατήρησαν ανοιχτό και σύγχρονο χαρακτήρα, συνδυάζοντας τη θρησκευτική εκπαίδευση με τις διεθνείς γνώσεις και τις γλώσσες, κυρίως τη γαλλική. Το σχολείο αυτό ήταν από τα πιο σημαντικά εκπαιδευτικά ιδρύματα της Σμύρνης, ιδιαίτερα για την αστική και μεσαία τάξη της πόλης, και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εκπαίδευση των Ελλήνων και άλλων κοινοτήτων, προσφέροντας υψηλής ποιότητας διδασκαλία με έμφαση στις σύγχρονες ευρωπαϊκές γλώσσες και τις ανθρωπιστικές επιστήμες.
Η περιοχή Μαρασλή πριν την καταστροφή
Η Μαρασλή ήταν μια περιοχή κοντά στην παραλία και απέναντι από το λιμάνι της Σμύρνης. Η συνοικία αυτή είχε αρκετά καλές υποδομές και μεγάλη ελληνική και αρμενική κοινότητα. Στην περιοχή υπήρχαν πολλά εκπαιδευτικά ιδρύματα και σχολεία, ανάμεσά τους το σχολείο των Frères Maristes, το οποίο βρισκόταν σε κεντρικό σημείο και ήταν γνωστό για την ποιότητα της εκπαίδευσης που παρείχε, κυρίως στους χριστιανούς μαθητές.
Το σχολείο αυτό έπαιξε σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Καταστροφής το 1922, όταν οι Frères Maristes βοήθησαν πολλούς πρόσφυγες, κυρίως Έλληνες και Αρμένιους, να βρουν καταφύγιο και να σωθούν από τις φλόγες της καταστροφής στη Σμύρνη.
Όσο αφορά τον διευθυντή του σχολείου, εκείνη την περίοδο, ο διευθυντής ήταν ο αδελφός Emile (Εμίλ), ο οποίος είχε αναλάβει το σχολείο των Frères Maristes στη Σμύρνη και ήταν υπεύθυνος για την οργάνωση των προσπαθειών διάσωσης και των ανθρωπιστικών ενεργειών κατά τη διάρκεια της καταστροφής.
Η μεγάλη πυρκαγιά που ξέσπασε στις 13 Σεπτεμβρίου 1922, μετά την αποχώρηση των ελληνικών στρατευμάτων, κατέστρεψε σχεδόν ολοκληρωτικά την πόλη της Σμύρνης. Η Μαρασλή βρέθηκε κοντά στη ζώνη των καταστροφών, αν και δεν υπήρξε η ίδια φρίκη που υπήρξε στις πιο κεντρικές περιοχές της πόλης. Ωστόσο, η περιοχή επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από τα καταστροφικά γεγονότα και την προσφυγική ροή.
Οι Frères Maristes ήταν ιδιαίτερα αφοσιωμένοι στην προστασία των μαθητών τους και άλλων προσφύγων, προσφέροντας καταφύγιο και ανακούφιση μέσα στα κτίρια του σχολείου τους, ακόμη και όταν η πόλη καταστρεφόταν και η κατάσταση γινόταν ολοένα και πιο επικίνδυνη.
Υπάρχουν πολλές μαρτυρίες και αρχειακά τεκμήρια, καθώς και επιστολές που γράφτηκαν από τους ίδιους τους Frères
και από πολίτες που επωφελήθηκαν από τη βοήθειά τους, οι οποίες μαρτυρούν την ανθρωπιστική τους δράση.
Αρχειακά Τεκμήρια και Επιστολές από τους Frères Maristes
- Εσωτερικές Επιστολές των Frères Maristes: Οι Frères Maristes έγραψαν πολλές εσωτερικές επιστολές κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Καταστροφής, οι οποίες περιγράφουν τις προσπάθειές τους να προστατεύσουν και να βοηθήσουν τους πρόσφυγες. Αυτές οι επιστολές συχνά ανέφεραν τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν λόγω των περιορισμένων πόρων (φαγητό, ιατρική βοήθεια) και της ανεπάρκειας σε καταφύγια, αλλά και τη συνέχιση της αποστολής τους παρά τις αντίξοες συνθήκες.
- Αναφορές Δράσης: Σε αναφορές που είχαν συντάξει οι ίδιοι οι Frères Maristes, αναφέρονταν στα πρακτικά μέτρα που πήραν για να οργανώσουν τη διάσωση και την παροχή πρώτων βοηθειών. Αναφερόταν η δημιουργία καταφυγίων και η παροχή τροφής και φροντίδας σε ανθρώπους που είχαν εγκαταλείψει τα σπίτια τους και έβρισκαν καταφύγιο στα σχολεία των Frères Maristes.
- Επιστολές Ευχαριστιών ή Ζητήσεων Συγγνώμης: Ορισμένοι Frères Maristes έστειλαν επιστολές στους ανωτέρους τους ή σε άλλες θρησκευτικές ή κοινωνικές οργανώσεις, εξηγώντας τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν και εκφράζοντας ευχαριστίες ή ακόμα και ζητώντας συγχώρεση για την αδυναμία τους να βοηθήσουν όλους όσοι είχαν ανάγκη. Αυτές οι επιστολές δείχνουν την ευθύνη και την αφοσίωσή τους, ακόμα και αν δεν κατάφεραν να σώσουν όλους τους πρόσφυγες που βρέθηκαν σε ανάγκη.
Επιστολές από Πολίτες που Βοηθήθηκαν
- Μαρτυρίες από Επιζώντες: Πολίτες που βρέθηκαν υπό την προστασία των Frères Maristesγράψανε επιστολές για να εκφράσουν τις ευχαριστίες τους. Αυτές οι επιστολές περιγράφουν πώς οι Frères Maristes τους προσέφεραν καταφύγιο, τροφή, νερό και ιατρική βοήθεια, ενώ παράλληλα τους προστάτευσαν από τη βία και τις επιθέσεις των τουρκικών στρατευμάτων.
- Επιστολές προς Διεθνείς Οργανισμούς ή Διπλωμάτες: Ορισμένοι πρόσφυγες, περιγράφοντας τη βοήθεια των Frères Maristes, έστειλαν επιστολές προς διεθνείς οργανισμούς ή ξένους διπλωμάτες, καταγράφοντας τη διάσωση που είχαν βιώσει. Αυτές οι επιστολές αποτυπώνουν τη γενναιοδωρία και τον ανθρωπισμό των Μaristes και τη βοήθεια που προσέφεραν στους ανθρώπους που είχαν χάσει τα πάντα. Μια τέτοια μαρτυρία προέρχεται από την Ελένη Σκουλά (το όνομα της οποίας αναφέρεται σε ιστορικά έργα για την Μικρασιατική Καταστροφή), η οποία περιγράφει την υποδοχή των προσφύγων στους χώρους των σχολείων των Μαριανών, οι οποίοι τους βοήθησαν να διαφύγουν και τους προσέφεραν τροφή και καταφύγιο
ΑΡΧΕΙΟ FRERES ΣΜΥΡΝΗΣ
