Ο κ. Γιώργος Τσαρμπόπουλος, Επικεφαλής του Γραφείου στην Ελλάδα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες,σε πρόσφατη συνέντευξή του δήλωσε…
Και μετά; Ακόμη και αν υπάρξει οργάνωση στο στάδιο της υποδοχής, τι γίνεται μετά;
Μιλάμε για ένα σχέδιο δράσης που θα αντιμετωπίζει τις νέες αφίξεις, με τρόπο ώστε να μην επιβαρύνονται οι κοινωνίες των νησιών, δεδομένου ότι οι περισσότεροι είναι Σύροι πρόσφυγες, αλλά και Σομαλοί και Ερυθραίοι, που θα πάρουν το εξάμηνο της αναβολής απομάκρυνσης και θα αφεθούν ελεύθεροι. Πέραν του γεγονότος ότι δεν επιτρέπεται από την πλευρά του Διεθνούς Δικαίου να επιστραφούν, δεν υπάρχει και δυνατότητα επιστροφής. Οπότε μπαίνουμε στο γνωστό πρόβλημα του εγκλωβισμού, δεδομένου ότι οι άνθρωποι δεν χρησιμοποιούν την Ελλάδα ως τελικό προορισμό αλλά σαν πέρασμα, διότι το βλέμμα τους είναι κυρίως στραμμένο σε χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης.
Εδώ έγκειται το γενικότερο πολιτικό ζήτημα. Καμία κυβέρνηση και καμία χώρα δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα των συνόρων μόνη της. Αναπόφευκτα δεν μπορεί να γίνει τίποτε άλλο, παρά να μαζευτούν στα μεγάλα αστικά κέντρα και να ψάξουν τους τρόπους για να φύγουν προς την Ευρώπη με τρόπο παράτυπο, παράνομο, αφού δεν υπάρχουν νόμιμες διαδικασίες εξόδου παρά μόνο για αναγνωρισμένους πρόσφυγες.
Και γι αυτούς όχι για μετεγκατάσταση, αλλά για ταξίδι κάθε έξι μήνες. Άρα η ουσία του προβλήματος είναι η ίδια που ήταν πέρσι, που ήταν πρόπερσι και θα είναι και του χρόνου. Αυτό πρέπει να το καταλάβει η κοινωνία και ο κόσμος. Δεν φταίει ούτε η μια κυβέρνηση, ούτε η άλλη… Είναι μια πραγματικότητα.
Μπορεί να γίνει μια καλύτερη διαχείριση για τους άστεγους και κάποιες ιδιαίτερες, ευάλωτες ομάδες. Να δημιουργηθούν κάποιες πρόσθετες, ανοιχτές δομές φιλοξενίας. Αυτό είναι καλό και για τους πρόσφυγες και για την κοινωνία, διότι περιθωριοποιούνται και κάποιοι που δεν έχουν άλλο τρόπο επιβίωσης στρέφονται στην παραβατικότητα. Όμως το ζητούμενο είναι πως θα δημιουργηθούν νόμιμοι τρόποι διέλευσης και εξόδου από τη χώρα. Η γενικότερη ευρωπαϊκή πολιτική θα πρέπει να αλλάξει λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη μιας νόμιμης κινητικότητας. Πρόκειται για μείζον ζήτημα ευρωπαϊκής πολιτικής. Αναγνωρίζεται ότι δεν πάει άλλο. Αλλά το πώς θα αλλάξει, αν θα συμφωνήσουν να γίνει αναδιανομή των αναγνωρισμένων προσφύγων και των αιτούντων άσυλο με βάση ένα κριτήριο αναδιανομής, είναι θέματα που βρίσκονται στο τραπέζι, αλλά δεν θα είναι για αύριο.
Για το αύριο, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να διαχειριζόμαστε με καλύτερο τρόπο τις αφίξεις, ώστε να μην έχουμε ανθρωπιστική κρίση σε όλα τα νησιά τη θερινή περίοδο. Και από εκεί και πέρα, κάποια πράγματα μπορούν να γίνουν με ευρωπαϊκά κονδύλια στο εσωτερικό της χώρας. Να δημιουργηθούν κάποιες ανοιχτές δομές για κάποιες ευάλωτες ομάδες. Πέρσι υπήρχε δέσμευση του υπουργού Προστασίας του Πολίτη προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για δημιουργία 1.500 επιπλέον θέσεων για ευάλωτες ομάδες έως το τέλος του 2014. Δεν έγινε ούτε μια. Αυτό δημιουργεί ένα ζήτημα, διότι αν αύριο ζητήσεις χρηματοδότηση, η Ευρώπη θα σου πει «είχες δεσμευθεί για κάτι που δεν το έκανες».